به نقل از «خبرگزاری برنا»

تاریخچه حجاب در ایران+اسناد دقیق

تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۰۷۵۱

یافته های پژوهشی نشان می دهد که زنان ایران زمین از زمان مادها (که نخستین ساکنان آریایی ایران زمین بوده اند) حجاب کاملی شامل پیراهن بلند چین دار و شلوار تا مچ پا و چادر و شنلی بلند روی لباس ها، داشته اند. این حجاب در دوران سلسله های مختلف پارس ها نیز معمول بوده است. در زمان زرتشت و قبل و بعد از آن، زنان ایرانی از حجابی کامل برخوردار بوده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش برنا؛ در کتاب «حقوق زن در اسلام و اروپا» در این زمینه آمده: «در کیش آریایی، زنان محترم محجوب بوده اند. زنان محترم ایرانی برای حفظ حیثیت طبقه ممتاز و ایجاد حدودی که آنها را از زنان عادی و طبقه پایین تر امتیاز دهد، صورت خود را می پوشاندند و گیسوان خود را پنهان نگه می داشتند... بلند نگه داشتن گیسو، مخصوص زنان بزرگان بوده است. همچنین محجوب بودن (پوشش صورت) به زنان اشراف اختصاص داشته است»[1].

زنان اشکانی در پوشش سر و استفاده از چادر بسیار پیشرفته تر از زنان هخامنشی بودند و کلاه عمامه وار آنان تقریباً بیشتر موهای آنها را می پوشانید. در شواهد مربوط به پوشاک زنان این عهد، چادر به منزله یکی از اجزای اصلی پوشاک آنان کاملًا مشهود است و در بیشتر موارد زنان دربار و اشراف نیز مانند سایر زنان پوشیده دیده می شوند.

«مجسمه ای از شهر «هاترا» به نام پرنسس واشفاری در موزه بغداد هست که گفته شده دختر سناتروک اشکانی (اشک دهم) است. این بانو بر سکویی نشسته، کلاهی به شکل مخروط ناقص پنج قسمتی بر سر نهاده است. دامن پرچین پیراهن آستین دارش (که بسیار بلند است) از زیر چادرش در جلو پیداست»[2].

از ابتدای اسلام تا دوران صفویان

در پایان دوره ساسانیان اسلام وارد ایران گردید و پس از ورود اسلام به ایران نیز حجاب با تأثیرپذیری از فرهنگ غنی اسلام شکوه بیشتری یافت و زنان ایرانی همچنان از فرهنگ عفت و حجاب پاسداری نمودند، در این دوره گرچه حجاب زنان با تغییراتی همراه بوده است، ولی همچنان فرهنگ استفاده از چارقد و چادر بلند و دوری از اختلاط با مردان بیگانه تأکید می شد که مستندات تاریخی در کتب مختلف ثبت و ضبط گردیده است[3].

کلاویخو در سفرنامه اش می نویسد: «زن های شهری معمولًا روی پوشیده اند و چادر سفید داشته اند و نقاب سیاه»[4].

«چادر که سرتاسر بدن را می پوشاند، معمولًا سیاه رنگ بود و همراه با آن در جلوی صورت خود از روبند نیز استفاده می کردند»[5].

به دلیل توجه صفویان به آداب و رسوم و مذهب خاص ایرانی و مذهب اثنی عشری، رشته های گوناگون صنعت و هنر، پیشرفت شایانی داشته است، که در این میان پوشاک بانوان، با توجه به بافت خاص اجتماعی مذهبی آن روزگار شکل خاصی به خود گرفت.

«آدام اولئاریوس» در زمان شاه صفی صفوی، از ایران دیدار نموده و وضع پوشش زنان ایرانی را در آن عصر، چنین توصیف کرده است: «زنان، موقعی که از خانه خارج می شوند، چهره خود را نشان مردان نمی دهند، بلکه چادر سفیدی روی سر می اندازند که تمام بدن آن ها را تا مچ پا می پوشاند و فقط در جلوی صورت، شکاف کوچکی دارد. و چه بسا چهره های زیبایی که با لباس های محقرانه، و چهره های زشتی که با لباس های مجلل و فریبنده، زیرا این چادرها مخفی اند و انسان نمی تواند بفهمد در پس این چادر، چه قیافه ای نهفته است».[6]

دوره قاجاریه

از دوره فتحعلی شاه به بعد، در اثر آمد و رفت اروپائیان و مسافرت بعضی از افراد طبقات مرفه به اروپا به تدریج فرهنگ بدحجابی زنان ترویج شد.

در دوره ناصرالدین شاه ارتباط بین ایرانیان و اروپایی ها شدت زیادی به خود گرفت؛ از طرف حکومت، دانش آموزانی جهت تحصیل به خارج اعزام شدند و در داخل ایران هم، مدارس جدیدی، با هدف ترویج اندیشه های اروپایی و غربی تأسیس شدند.

در این مدارس، عمدتا فکر و اندیشه غربی به همراه آداب و رسوم و پوشش غربی و اروپایی که در نهایت، به کت و شلوار و لباس های تنگ و شبیه به لباس مردان می انجامید در اذهان دختران و زنان ایرانی، به جای پوشش های سنتی، به تدریج، جایگزین می شد و به تدریج برخی از دانش آموزان در این دوره، با روی باز و بدون نقاب در کلاس های درس، یا برخی مجامع عمومی دیگر حاضر می شدند و تدریجاً پوشش نقاب در این دوره، از دایره پوشش زنان ایرانی خارج می شد. و در این دوره، حتی عده ای معدود از زنان ایرانی، جرأت یافتند تا بدون چادر در جامعه یا در مدرسه ها، حاضر شوند.

«کلاراکوسیور رایس» که شاهد این تحولات در ایران بوده، در این باره چنین می نویسد: اولین دختر مسلمان ایرانی در زمان ناصرالدین شاه، تنها آن موقع توانست چادر خود را بردارد که در مدرسه آمریکایی تربیت یافته بود...».

در زمان مظفرالدین شاه و محمد علی شاه قاجار نفوذ و تأثیر اروپاییان در فرهنگ ایران شدت زیادتری به خود گرفت و در دوره احمد شاه قاجار، اقدامات عملی شدیدتری برای رفع حجاب و به ویژه مبارزه با چادر زنان ایرانی، آغاز گردید.

دوران کشف حجاب

پیش از اقدام عملی گسترده جهت کشف حجاب، چپاولگران خارجی، بیش از دوره های سابق، در این خصوص سرمایه گذاری کردند. آن ها کارشناسان مخصوصی، جهت مطالعه اوضاع ایران و زمینه های حجاب گریزی، به این کشور و نیز به سایر کشورهای مسلمان، روانه نمودند.

«مریت هاکس» از جمله کسانی است که در سال 1311، قبل از اقدام کشف حجاب به ایران سفر نمود و مطالعاتی در زمینه لباس زنان ایرانی در پایتخت و شهرها و روستاهای دیگر به عمل آورد و سرانجام طی یک اقدام کاملًا برنامه ریزی شده و گسترده پس از سفر رضا خان پهلوی به ترکیه، در 17 دی ماه سال 1314، فرمان خشونت آمیز «کشف حجاب» در سراسر ایران، صادر شد.[7]

این طرح شوم که بزرگ ترین توهین به تمدن ایرانی و اسلامی محسوب می شد ابتدا با مقاومت زنان شجاع و غیور ایرانی مواجه شد، ولی رضاخان با زور سرنیزه و اهرم نظامی چادر و حجاب را از سر بانوان مسلمان برداشت. استقبال طبقات مرفه جامعه از کشف حجاب، تشکیل جلسات و محافل با حضور زنان بی حجاب، پذیرش و امتیازدهی به آموزگاران بی حجاب، انتشار روزنامه و مجله با محتوای ضددینی و ترویج بی حجابی و بی بندو باری، الزام کارمندان به بی حجابی، باعث شد این توطئه شوم و خطرناک به مرور در جای جای ایران ریشه بدواند.[8]

حجاب در ایران، پس از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، روح تازه ای در کالبد ایران اسلامی دمیده شد و در اوج انقلاب در سال 1356 1357 جاذبه خاص انقلاب، شمار بیشتری از بانوان را به رعایت پوشش اسلامی متمایل کرد. البته با تهاجم فرهنگی و با ورود اینترنت و ماهواره و گسترش برخی تفکرات تساهل گرایانه برخی بانوان ایرانی، در پوشاندن کامل موهای خود، تسامح نمودند و با پوشیدن لباس های رنگارنگ و مهیج یا آرایش های تند، روی آورند.

به گونه ای که حتی در شهرستان های کوچک یا روستاها نیز تأثیرپذیری قابل توجهی مشاهده می شود[9].

پی نوشت ها

[1] . صدر، حسن، حقوق زن در اسلام و اروپا، تهران، 1320، ص 51.

[2] . مقالات ایرانیکا، ص 433.

[3] . جهت اطلاع دقیق‌تر از نحوه پوشش زنان در حکومت‌هاى پس از اسلام ر. ک: رجبى، عباس، حجاب و نقش آن در سلامت روان، قم، مرکز انتشارات موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)، 1384 ش، اول، صص 66- 71 و تاریخ پوشاک ایرانیان نوشته محمد رضا چیت ساز.

[4] . همان، ص 236.

[5] . همان، ص 396.

[6] . احمدى جلفایى، حمید، حجاب برتر، قم، آثارامین، 1391 ش، اول، ص 31، به نقل از سفرنامه آدام اولئاریوس، ص 644.

[7] . همان، صص 276- 306.

[8] . صفى یارى، مسعود، راز حجاب، قم، نور السجاد، 1389 ش، دوم، ص 59- 61.

[9] . احمدى جلفایى، حمید، حجاب برتر، قم، آثار امین، 1391 ش، اول، 50- 56.

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: ایران چین حجاب زمین زنان زنان ایرانی زنان ایران کشف حجاب لباس ها بی حجاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۰۷۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۶ طرح حجاب و عفاف در مدارس در حال اجراست

معاون وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ۱۶ طرح حجاب و عفاف در مدارس در حال اجراست، گفت:نیاز به فضاهای مناسبی برای شادی دختران و سپری کردن اوقات فراغتشان داریم. - اخبار اجتماعی -

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام پورثانی؛ معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در رویداد دختر ایران اظهار کرد: دانش‌آموزان سال‌ها از ما جلوتر هستند، وقتی در فضای مدرسه اقدامات معلمان را می‌بینیم در می‌یابیم که اقدامات تربیتی و آموزشی برخی از معلمان از جنس چندین نسل قبل است.

معلمان دانش‌آموزان را قضاوت بیجا نکنند

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: امروز وقتی در مدرسه حاضر می‌شویم می‌بینیم که فضای دانش‌آموزان فضایی است که سال‌ها با ما متفاوت است. دانش آموز می‌بیند معلمش اصلاً صحبت‌هایش را درک نمی‌کند و او را بی‌جا قضاوت می‌کند.

پورثانی با بیان اینکه قطعا اثرپذیری دختران از مادران زیاد است، گفت: دختری که امروز یار و یاوری ندارد و کسی به او اهمیت نمی‌دهد، دختری که امروز در جنگ روایت‌ها چندان بر سر سفره روایت‌های ما و مدرسه نمی‌نشیند، طبیعی است که پای روایت دشمنان ایران بنشیند.

حجاب، مهم‌ترین پایه استواری تدین خانواده و جامعه است

وی بیان کرد: وقتی چنین دانش آموزی فضایی هم برای تخلیه هیجاناتش ندارد در هنگام بروز حوادث و اعتراضات، برای تخلیه هیجان خود به خیابان می‌آید و به شبیه‌سازی آنچه که در ذهن خود پرورش داده بود اقدام می‌کند.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در سال 1401، معاون پرورشی در شهر مشهد بودم، در آن زمان می‌دیدم که دختر ما زیست مشترکی با مشاوران و مدیران و معلمانش نداشته و مشاور و معلم او هم نتوانستند درکی از زیست دختران دانش‌آموز داشته باشند.

برگزاری اردو برای گفت‌وگو

وی با طرح این سوال که امروز کدام معلم و مشاور است که یک ساعت با دانش‌آموز صحبت کند و حرف‌هایش را بشنود گفت: ما باید اردوهایی برگزار کنیم که اگر دختران در اردوگاهی حضور پیدا می‌کنند بدون حضور نامحرم و بدون حجاب باشند تا علاوه بر سپری کردن اوقات فراغت به گفتگو بپردازند.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه دختران ایران حق دارند شادی کنند، گفت: گاهی از مسئولان می‌پرسم شما دخترانتان را به کجا می‌برید تا آنها شادی کنند؟ ما نیاز به فضاهای مناسبی برای شادی دختران و سپری کردن اوقات فراغتشان داریم.

پورثانی افزود: نقطه قوت انقلاب اسلامی در دنیا اهمیت دادن به نقش زن و دختر ایرانی است. جمهوری اسلامی می‌خواهد دختر ایرانی کنشگر باشد اما ما نتوانستیم به خوبی این موضوع را برای دختر ایرانی بازگو کنیم در حالی که جهان غرب برعکس، دختر را کالایی مصرفی می‌بیند اما به بهترین شکل تبلیغاتی این نگاه به دختر و زن را تزیین می‌کند.

وی گفت: رویداد دختر ایران رویدادی برای بیان روایت صحیح از دختران ایران است، روایتی صحیح از نقشی که دختر می‌تواند داشته باشد. روایتی که می‌گوید دختر ایرانی سال‌ها در چه جایگاهی بوده و امروز می‌تواند در ایران در چه جایگاهی قرار بگیرد.

حجت الاسلام پورثانی با بیان اینکه امروز روایتگری بر عهده ماست؛ گفت: در 600 هزار مدرسه دخترانه باید این وظیفه روایتگری پیشرفت ایران و دختر ایرانی را انجام دهیم. در کنار آن هم 16 طرح عفاف و حجاب در مدارس در حال اجرا است.

انتهای پیام/